Ришва мушкили ҷиддиест, ки ба ҷомеа таъсири бад мерасонад. Ин падидаи номатлубест, ки афроде дар мансабҳои давлатӣ ва ё дар бахшҳои гуногуни ҷомеа, аз он ҷумла маориф бар ивази додани имтиёз ё саркашӣ аз қонун имтиёзҳои ғайриқонунӣ мегиранд. Ришваситони адолатро поймол мекунад, нобаробариро ба вуҷуд меорад ва боварии шахрвандонро ба муассисаҳои давлатӣ коҳиш медиҳад. Аз ин рӯ, пешгирии ришваситони яке аз муҳимтарин вазифаҳои ҷомеа мебошад.Яке аз роҳҳои асосии пешгирии ришваситони таҳкими заминаи ҳуқуқӣ мебошад. Зарур аст, ки қонунҳои қатъии зиддикоррупсионӣ ва механизмҳои татбиқи самараноки онҳо таҳия ва татбиқ карда шаванд. Ин бояд муҷозоти ришвахӯрон ва ҳимояву мукофотонидани шахсоне, ки шоҳиди ҷиноятҳои коррупсионӣ ҳастанд, дар бар гирад. Илова бар ин, таъмини шаффофият дар кори мақомоти давлатӣ муҳим аст, то шаҳрвандон тавонанд фаъолияти онҳоро назорат кунанд ва мавориди фасодро ошкор кунанд.Омӯзиш ва огоҳӣ низ омилҳои муҳими пешгирии ришваситони мебошанд. Бояд чорабиниҳои иттилоотӣ роҳандозӣ шаванд то шаҳрвандонро аз хатарҳои коррупсия ва роҳҳои муқобила бо ин зуҳурот огоҳ созанд. Огоҳии бештар аз ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои шаҳрвандӣ ба эҷоди ҷомеаи масъулиятнок мусоидат мекунад.Меъёрҳо ва арзишҳои ахлоқӣ дар пешгирии ришваситони низ нақши муҳим доранд. Ниҳодҳо ва ташкилотҳои давлатӣ дар фаъолияти худ ба ростқавлӣ, шаффофият ва ҳисоботдиҳӣ мусоидат кунанд. Ин таъсиси системаҳои поквиҷдонӣ, кодексҳои ахлоқӣ ва механизмҳои назорати рафтори шахсони мансабдорро дар бар мегирад. Илова бар ин, рушди фарҳанги қабул надоштани фасод дар ҷомеа ва ташвиқи ширкати фаъолонаи шаҳрвандон дар мубориза бо ин зуҳурот муҳим аст.Хулоса, пешгирии ришваситони ҷузъи ҷудонашавандаи рушди ҷомеаи одилона ва шукуфон аст. Ин маҷмӯи қонунҳои қатъӣ, маърифат ва огоҳии шаҳрвандон, меъёрҳо ва арзишҳои ахлоқиро талаб мекунад. Танҳо бо саъю кӯшиши муштараки давлат, ташкилоту шаҳрвандон мо метавонем ба паст шудани мизони коррупсия муваффақ шавем ва ояндаи одилонаро бунёд созем.
Ғафуров О.В. н.и.ф-м., дотсенти кафедраи электроникаи физикии факултети физикаи Донишгоҳи миллии Тоҷикистон
